Borsa İstanbul’da son 2 yılda yatırımcı sayısı katlanarak arttı. 8 milyonu aşan bir yatırımcı sayısıyla Türkiye hisse senedi piyasaları büyümeyi sürdürüyor. Yeni gelen yatırımcılar borsaya oldukça ilgili ve meraklılar. En çok merak edilen konulardan bir tanesi de tahtacının ne demek olduğu. Hisse senetlerinde tahtacıları ne iş yaptığı. Bu bölümde tahta yapıcı kimdir, borsada tahtacı ne iş yapar sorularının cevabını bulabileceksiniz.
Tahta Yapıcı Ne Demek?
Yıllar önce henüz dijital üzerinden borsada alım-satım işlemi yapılmazken bu işlemler tahtalar üzerine yazılmaktaydı. Tahtalar üzerinde yatırımcılar alım ve satım taleplerini tahtalara yazdırarak iletmekteydi. Bu işi yapanlara da tahtacı denilirdi. Zamanla borsa emirlerinin dijitale geçmesiyle birlikte tahtalara hisse alım-satımı da ortadan kalktı.
Borsada tahta yapıcı veya tahtacı olarak ifade edilen kişiler alım-satım işlemlerini karşılaştırarak eşleşme yaparlardı. Hisse senedi almak isteyen ve satmak isteyenlerin emirleri tahtalara yazılır ve bu şekilde hisse senedi tahtaları oluşturulurdu.
Günümüzde ise tahta yapıcının anlamı biraz daha evrilmiş ve yaptığı iş değişmiştir. İşlerin dijitale geçmesiyle beraber Kapalıçarşı’da tahtaya alım – satım emri yazma devri kapanmıştır. Bunun yerine telefon ile veya online işlem platformlarından hisselere alım-satım emri vermek mümkündür. Şu anda tahtacı kelimesi kullanıldığında bunun ifade ettiği aslında hisse fiyatını belirleyen, hisse fiyatına doğrudan etki edebilen kişiler olduğu söylenebilir.
Tahtacı Kimdir, Ne İş Yapar?
Hemen hemen her hisse senedinde tahtacı olarak ifade edilen kişiler veya gruplar bulunmaktadır. Her hisse senedinin tahtacısı farklıdır. Tabi birden fazla hisse senedinde tahtacı olan kişi ve gruplar da olabilir. Yine bazı durumlarda hisse patronları da tahtacı konumunda bulunabilmektedir.
Tahtacı olarak ifade edilen kişi veya gruplar tahtaya yön veren, yaptıkları yüksek hacimli işlemlerle hisseyi düşürme veya yükseltme potansiyeli olan kişilerdir. Bu nedenle bir hisse senedi fiyatı düştüğünde o hissenin patronuyla beraber tahtacısına da beddualar, kötü sözler duymanız muhtemeldir. Çünkü tahta fiyatına yön veren kişiler olarak ünlenmişlerdir.
Tahtacılar bazı durumlarda hisse senetlerini daha aşağı fiyatlardan almak için hisse senedi fiyatını baskılayabilirler. Yine farklı nedenlerle de hisse fiyatını aşağı çekmek isteyebilirler. Ayrıca tahtacılar genellikle takası toplanmış hisselerde çok sert yükselişleri de başlatabilirler. Hisseye iki yönlü fiyat hareketi oluşmasını sağlayabilen, hisse senetlerinin halka açık takasında büyük pay sahibi olan kişi veya grup halinde hareket eden tahtacılar Borsa İstanbul’da bir çok hissede etkili olmaktadır.
Hisse Tahtası Nedir?
Eski yatırımcılar hisse tahtasının ne demek olduğunu bilir. Ancak yeni yatırımcılar bu konuda biraz acemi. Bu tabir eskiden çok fazla kullanılırdı. Çünkü eskiden emirler iletilirken işlemler gerçekten de tahtalara yazılırdı. Şuan ise bu şekilde tahtalara yazılmadığı için bu ifade biraz uzak geliyor. Şu anda da emirlerin yazılı olduğu dijital ortamda açılan derinlik ekranı hisse tahtası olarak görülüyor.
Yukarıdaki görseldeki gibi emirlerin artık dijital ortamda yazdığı izlenebilir derinlikli ekranlar vardır. unlar ücretli olarak lisans alınıp izlenebilmektedir. Bu sayede hisse tahtasına yazılı olan emirleri görüntüleyebilirsiniz. Bunun için FXPLUS, MATRİKS, İdeal Data gibi platformları kullanabilirsiniz. Hesabınızın bulunduğu aracı kurumlar aracılığıyla indirimli olarak ya da işlem hacminiz ve bıraktığınız komisyona istinaden ücretsiz olarak veri ekranı alabilirsiniz. Ücretsiz veri ekranı alabilmek için ödemiş olduğunuz hisse senedi komisyon tutarı önemlidir. Belirli bir tutar üstünde komisyon bırakan yatırımcılara bu hizmet ücretsiz olarak sağlanmaktadır.
Aracı Kurum ve Bankalar Tahtacı mı?
Günümüzde yanlış bilinen ifade aracı kurumların veya hisse alım satımına aracılık eden bankaların tahta yapıcı olduğudur. Bu kurumlar tahta yapıcı değildir. Bu kurumlar diğer yatırımcıların olduğu gibi tahta yapıcıların da kullanmış oldukları SPK lisanslı platformlardır. Bir hissede tahta yapıcı olarak bilinen kişiler genellikle aynı aracı kurum üzerinden işlem yapmaktadır. Bu nedenle de aracı kurumlar tahtacı olarak adlandırılabilmektedir. Ancak bu işlemi yapanlar bu kurumlar değildir, bu kurumlar üzerinden işlem yapan kişilerdir.
Son olarak bazı hisse senetlerinde tahtacı olmayabilir. Bazı hisselerde ise patronlar kendileri tahta yapıcı konumdadır. Yıllardır bilinen bazı hisselerin patronları mimlidir. Bunlara örnek IMASM, SELVA, ADESE gibi hisselerin patronu Adnan Çolak ve CEMAS, IEYHO, NIBAS gibi hisselerin patronu Rıza Kutlu Işık gösterilebilir. Bu tarz hisselerde patronların onayı olmadan sert yükseliş veya düşüşler pek olası olmamaktadır diye piyasada bilinmektedir. Bu tarz patronun aynı zamanda tahtacı olarak tahtada aktif rol aldığı şirketler sıkıntılı fiyatlamalar oluşturabilmektedir. Hatta 2023 yılının en çok kaybettiren hisseleri listesinde IMASM hisse senedi de ilk sırada yer almaktadır diye de belirtmekte fayda var. Bu anlamda yatırımcıların hisse senedi seçerken, patronuna, tahtacısına da ekstra dikkat edilmesi gerekir.
Bir yanıt bırakın