Dolar dünya piyasasında önemli yeri olan bir para birimidir. Amerika borsasında dünyayı kontrol altına almış bu para birimi birçok ülkede de geçerli para birimi olarak kullanılıyor. Her alanda bizi etkileyen dolar neden düşüyor, neye göre yükseliyor? Dolar yükseldiğinde yahut düştüğünde neden bu olaydan bütün ülkelerin ve Türkiye’nin ekonomisi etkileniyor?
Bazen dolar küresel piyasalarda değer kazanır bu durumda TL karşısında da değer kazanır. Ancak genel olarak Türkiye’de doların küresel piyasalarda oluşan hareketlerden ziyade iç piyasadaki hareketler nedeniyle dalgalanıyor. Yani Türkiye’de son dönemde doların yükseldiği veya düştüğü yok sadece bizim para birimimiz olan Türk Lirası değer kaybediyor yahut kazanıyor. Sadece yaşadığımız ülke olan Türkiye’nin değil neredeyse bütün dünya para biriminin değer kaybetmesinden olumsuz etkileniyor. Peki bizim para birimimiz olan Türk Lirası neden değer kaybediyor veya değer kazanıyor sorusuna da bu makalenin cevabı olacağını düşünüyoruz.
TL Neden Değer Kazanıyor / Kaybediyor?
Türk lirasının değer iniş çıkışlarının birçok nedenle açıklayabiliriz. Bunlardan bazıları aşağıdaki listede verilmiştir. Türk Lirası şu nedenlerden dolayı değer değiştiriyor;
- Yaptırımlar
- TCMB para ve faiz politikası
- FED para ve faiz politikası
- Türkiye’ye portföy yatırım girişleri
- Büyük ülkeler başta olmak üzere dışarıdan gelen mali yardım paket hazırlıkları
Gibi etkenler doların düşmesine ve ülkenin para biriminin değer kazanmasını sağlayan en etkili maddeler halinde geliyor.
Yaptırımlar
Yaptırımlar en çok bilinen ve ülkenin para biriminin değerini düşüren en önemli başlıca nedenlerin en başında gelir. Bu yüzden yaptırımları listenin en başına koyduk. . Ülkeye yapılan sabote etme şekline yaptırım denir. Yaptırımları olmayan bir ülkenin ekonomisi daha yüksek olacaktır. Bu yüzden yaptırımların kalkması yahut azaltılması doları düşürecek bu sebeplerle de Türk Lirasının değeri artacaktır.
Genellikle piyasada var olan bir ürünün o ülkeye tedariğinin sağlanmamasından kaynaklanır. Amerika’nın birçok sebeple ve birçok ülkeye yaptığı yaptırımlar vardır. Bunlar genelde ülkeler arasındaki dış ilişkilerden kaynaklanır. Bir ülke bir diğer ülkeye yapacağına karar verdiği yaptırımlar sonucunda ülke içinde ekonomi kötü etkilenebilir ve resmi para birimini derinden sarsabilir. Bu kötü olayın yaşanmaması için tabi ki de ülkeler arasındaki ilişkileri sarsmamak adına iyi geçinme çabası görürüz.
Merkez Bankasının Politikaları
Merkez Bankası diğer bankaların istediği miktarı sağlamak amacıyla belirli bir faiz oranı belirler. Bu faiz oranına kısaca faiz politikası oranı da denilmektedir. Yani Merkez bankalarının resmi faiz oranlarını değiştirme ve kontrol etme yeteneği vardır. Bunun ekonomiye katkısı nedir diye soracak olursanız belirlenen faiz oranları Türk Lirasının değerini arttırdığı için yine dolar kuru düşmüş olur.
Son dönemde dolar neden düşüyor sorusunun cevaplarından bir tanesi de TCMB politikalarında saklı. Faizleri enflasyon üzerinde tutma sözü veren TCMB bu anlamda dolarda aşağı yönlü baskıların oluşmasına destek oldu. Dolayısı ile doları düşüren faktörlerin bir tanesi de TCMB’nin sıkı para politikası oldu diyebiliriz.
Türkiye’ye Sıcak Para Girişleri
Portföy yani sıcak para diye adlandırılan kişinin yatırım yapması amacıyla elinde tuttuğu hisse senedi, dolar, Euro, nakit para, mevduat, bono gibi her türlü yatırım çeşidinin toplamına portföy denir. Bu gibi paralar, hisseler bozdurulduğunda ülkeye katkı bulunmaktadır. Ülkemizde yastık altı diye tabir ettiğimiz bu yatırım çeşitleri ülkenin zor günlerinde bir kurtarış yolu olarak değerlendiriliyor. Türk Lirasının elden ele trafik oluşturduğundan yine Türk Lirasının değeri artmaktadır.
Mali Yardımlar
Mali yardımlar dış ülkelerden ülkemize gelen yardımların bütünüdür. Mali yardımların ülkeye katkısı sadece ekonomik yandan değil pek çok alanda destek verir. Ülkenin dış borsaya vereceği miktar paranın yardım için sağlanmasından dolayı para ülkenin dışına çıkmamış olur. Özellikle Amerika gibi büyük süper güç haline gelmiş ülkelerin bu gibi yardımlar yapması günümüz de her ülkenin hoşuna gidecek bir durum haline gelmiştir. Sadece Türkiye’ye değil birçok ülkenin ekonomisine katkı sağlar.
Daha birçok madde sayabiliriz fakat en bilinen ve en etkisi bulunan maddeler bunlardır. Doların düşmesi yukarıda da dediğimiz Türk Lirasının değer kazanmasıyla oluşur. Buna göre Türk Lirasının değerini arttıracak her yol doların düşmesini sağlayacaktır.
Dolar Neden Düşüyor?
2021 yılının ikinci yarısına geçmiş durumdayız. 2020 sonlarına doğru yaşanan Pandemi’nin etkileri ekonomiler üzerinde yavaş yavaş silinmeye başladı. Türkiye gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasında büyüme, sanayi üretimi gibi önemli verilerde yakaladığı ivme ile ön plana çıkıyor.
Küresel piyasalarda henüz basılan paraların geri çağrılması olayı gerçekleşmedi. Bunun öncesinde doların değer kaybı yaşadığı ortam etkili olmaya devam ediyor. Tabi ABD tahvil faizlerinde yaşanan sert düşüşlerde gelişmekte olan ülkeler için olumlu. Her ne kadar Türkiye yeterince olumlu anlamda bu durumları değerlendirememiş olsa da, yine de bir çok ülke ekonomisine göre iyi bir durumda denilebilir.
IMF’nin SDR desteği ile eli güçlenen TCMB’nin de son dönemde daha aktif olduğu görülmekte. Bu ortamda dolar kurunda 8,50 seviyesinin altına doğru sert bir iniş yapıldı. Önümüzde Jackson Hole toplantısı var. Burada FED Başkanı Powell’ın vereceği mesajlar çok önemli olacak. Dolar kurunda yaşanan gri çekilmenin devam edip etmeyeceği bu toplantıda belli olabilir.
Dolar Almak Mantıklı mı?
Dolar neden düşüyor vb. soruların yanı sıra yatırımcıların sıklıkla sorduğu sorular arasındsa yer alan bir diğer soru da dolar alınır mı, dolar almak mantıklı mı olmakta. Doları düşük fiyattan alıp yüksek fiyattan satmak her yatırımcının hayali. Aslında dünyada dolar her zaman değer kazanmıyor olsa da ülkemizde maalesef yıllar içinde bakıldığında son yıllarda değerine değer katan bir dolar kuru görmekteyiz. Dolayısı ile uzun vade dolar almak kolay kolay kaybettirmez gibi görünüyor.
Kısa vadeli dolar almayı düşünenler ise, forex hesabı açarak trade etmek isteyebilirler. Bunun için en iyi forex firmaları sayfasını inceleyerek uygun spread oranları sunan forex brokerları hakkında ayrıntılı bilgi alabilirsiniz.
Bir yanıt bırakın