Kamu harcaması nedir, kamu harcamaları kapsamına hangileri girer? İktisat, ekonomi gibi bölümlerde okuyan veya bu alana ilgi duyanların merak ettiği soruların cevaplarını bu yazımızda bulabileceksiniz.
Kamu harcamalarının tanımlanması için öncelikle kamu kavramının net bir şekilde anlaşılması gerekiyor.
Kamu kavramı bir nevi devlet kavramını ve devletin kollarını ifade eden bir kavramdır. Kamu kavramı kapsamında devlet içerisinde yaşayan insanlar, devlet kurumları, devlet kurumlarında çalışan kişiler, kamu malları, kamu ekonomik araçları vb. birçok ekonomik ve sosyal değerlendirilebilir.
Haliyle akademik bir çerçeveden baktığımızda kamu harcamalarının devletin kendi bünyesinde yaptığı harcamalar olduğunu da söylemek mümkündür.
Peki kamu harcamaları nelerden oluşmaktadır? Kamu harcamaları nasıl yapılmaktadır? Kamu harcamalarının yapılması için gerekli olan araçlar nelerdir? Gibi birçok sorunun cevabını bu makalede net bir şekilde bulabileceksiniz.
Kamu Harcamaları Nedir?
Devlet mekanizmasının temeli görevlendirme ve görevi yerine götürme üzerine kuruludur.
Bir devletin başlıca görevlerinden birisi de vatandaşlarının ihtiyaçlarını karşılamak ve devlet ekonomisinin güçlendirilmesidir.
İhtiyaçların karşılanması ve ekonomik durumu güçlendirmek için devlet çeşitli hizmetler almakta veya kullanmaktadır.
Aldığı hizmetlere örnek olarak kamu dairelerinde çalışan devlet memurları veya halkın vergi vermesi örnek verilebilmektedir. Diğer bir yandan devletin sunduğu hizmetler ise alınan vergi ve hizmetlerle halkın ve ülke topraklarının her türlü ihtiyacını karşılamak ve ülkeyi yüksek bir konuma yerleştirmeye çalışmaktır.
Devlet kamu harcamaları dahilinde ülke ekonomisini büyütmek ve üretim kapasitesini arttırmayı hedeflemektedir. Bu durumda alınan hizmetler ve vergiler dahilinde devlet çeşitli yatırımlarda bulunur ve bu yatırımların dönüşünü olumlu veya olumsuz bir şekilde karşılar.
Aynı zamanda kamu harcamaları iki ana dalda incelenmektedir. Bu dallardan ilki dar anlamda kamu harcamaları diğeri ise geniş anlamda kamu harcamalarıdır.
Öncelikle dar anlamda kamu harcamalarını açıklayalım;
Dar anlamda kamu harcamaları genel olarak yapılan kamu hizmetlerinin bir ödemesi olarak yapılmaktadır. Belediyelerin yaptığı harcamalar buna net bir örnek olarak verilebilmektedir.
Geniş anlamda kamu harcamaları ise devletin her türlü ekonomik harcamasına verilen bir isimdir. Buna devlet tarafından yapılan para politikalarından, iktisadi devlet teşekküllerine, iktisadi devlet teşekküllerinden sosyal sigortalara kadar bir harcamayı kapsamaktadır.
Kamu harcamaları için devlet vatandaşlardan vergi vb. araçlarla bir nevi para toplama işlemi yapmaktadır. Ancak tek bütçe halkın verdiği vergilerden oluşmamaktadır. Kamu harcamalarının bütçesini belirleyen bir diğer ekonomik araç ise üretim kavramıdır.
Bir ülkenin üretim kapasitesi ve ham madde üretimi ne kadar fazla olursa, kamu harcamalarına ayıracak bütçesi de o kadar fazla olmaktadır.
Kamu harcamalarının bu kadar geniş bir kapsamda değerlendirilmesi ülkemizde hukuken bir temele dayandırılmasına sebep olmuştur.
Hukuki temeller açısından en önemli olan kavramlar ise şu şekildedir;
- Kısa dönem ve uzun dönem olarak devlet bütçesinin yapılandırılması
- Anayasa ve içerisindeki kanunlara dayandırılması
- Yapılacak kamu harcamalarının hizmet veya bir husus karşılığında olması
Özetle kamu harcamalarının yapılabilmesi için devlet hizmetlere, hizmetlerde devlete borçlu durumda kalmaktadır. Kamu harcamaları aynı zamanda bir yatırım türü olarak görülmekte ve değerlendirilmektedir. Kamu harcamalarının aktif ve doğru kullanımı bir ülkeyi ekonomik ve gelişmiş yönünden kalkındırabileceği gibi pasif ve yanlış kullanımı devleti ekonomik yönden olumsuz etkileyebilmektedir.
Bir yanıt bırakın