Nominal Ne Demek kavramı yatırım dünyasında görünen veya halk arasında itibar edilen değer anlamına gelmektedir. Nominal anlamının daha iyi anlaşılması için örnek üzerinden gitmek gerekirse, 50 USD üzerinde yazan 50 rakamı onun nominal değer karşılığıdır. Ayrıca 50 USD’nin nominal değer karşılığının yanında ne gibi değerlere sahip olduğu da aklımıza gelen ilk sorulardandır. İşte tam bu noktada reel değer olarak adlandırdığımız gerçek değer karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca şu da unutulmamalıdır ki nominal değer ile reel değer birbiriyle alakalı kavramlardır. Kağıt üzerindeki değer nominal değeri, enflasyon ve fiyat artışları ile birleştirdiğimizde karşımıza çıkan değer ise reel değerdir.
Bu kavramların daha iyi anlaşılması açısından günlük yaşantımızdan örnek vermek gerekirse, cepimizde 100 TL var ve şu anda 100 TL ile 10 kg salata alabildiğimizi kabul edelim, önümüzdeki ay enflasyon rakamının %30 yükseldiğini kabul ederek domatesin yeni kilosunu hesaplayalım. Geçen ay elimizde olan 100 TL ile bu ay domates almak istediğimizde 10 kg yerine yaklaşık 8 kg domates satın alabileceğiz. İşte reel değer ile nominal değerin en büyük farklılığı budur. Verdiğimiz örnekten de anlaşılacağı üzere nominal değer sabit ve fiyat artışından veya azalışından ve finansal parametrelerden hiçbir zaman etkilenmez. Reel değer ise değişkendir, enflasyon ve alım gücü ile birebir ilgilidir.
Nominal Değerin Hesaplaması
Nominal kelimesi finansal ve ekonomik çevrede birçok farklı kavramlar ile birlikte kullanılabilmektedir. Örneğin ülkemizde her yıl hesaplanan GSYİH’yı ele alalım. Bizdeki bu hesaplama enflasyon farkları dikkate alınmadan hesaplanmaktadır. Bunun sonucu olarak da Nominal GSYİH değerleri gerçekçi değerler olmaya çok uzaktır ve analizler esnasında sağlıklı sonuçlar vermemektedir. Nominal değerler ile reel değerler arasındaki fark aslında o ülkenin ekonomik-finansal gücünü yani ülke vatandaşının alım gücünü ortaya koymaktadır.
Yine benzer bir örnek hisse senetlerinde de karşımıza çıkmaktadır. Ancak bunun farkına varılması ile birlikte bu hisselerin alım ve satımında artık nominal değerler değil o esnadaki ortalama piyasa değeri esas alınmaktadır.
Sahip olduğunuz ana paraya faiz işletmek üzere bankaya yatırdığınızı düşünelim. Aslında bankanın size vaad ettiği %10’luk faiz oranı nominal faizdir ve o yıl için enflasyon oranını %5 olarak değerlendirelim. Sonuç olarak bankanın size vermiş olduğu %10‘luk faiz oranı nominal faiz, enflasyon farkı sonrasında ortaya çıkan %5 faiz ise reel faizdir yani sizin paranızın işletileceği gerçek faizdir. Bu konuya dikkat edin, bankalarla ve kurumlarla olan anlaşmalarınızı ona göre yapın.
Bir yanıt bırakın