ABD’de açıklanan bir çok veri piyasaları ciddi manada etkileme gücüne sahip. İşsizlik verisi, enflasyon verileri, işsizlik haklarından yararlanma başvuruları vb. gibi bir çok veri var. Bunların en önemlilerinden biri de tarım dışı istihdam verileri. Ayın ilk Cuma gününde açıklanan tarım dışı istihdam verisinin önemi nedir? Yabancı piyasaları nasıl etkilemektedir? Türkiye’de dövize ve borsaya etkileri ne yönde olur? Bu ve benzeri soruların cevaplarını bulabileceğiniz detaylı bir içerik hazırladık.
Tarım Dışı İstihdam Nedir? Piyasaları Nasıl Etkiler?
Bir ülke ekonomisinin iyiye mi kötüye mi gittiğini anlamak için o ülkede istihdam oranlarına bakmak gerekir. İstihdamın arttığı yerlerde diğer şartlar sabitken ekonomide iyiye gidişat var demektir. Bu nedenle ülkelerin istihdam raporları ekonomistler tarafından takip edilmektedir. Tabi ABD’de açıklanan tarım dışı istihdam verisinin ise ayrı ir önemi vardır.
Bildiğiniz üzere dünyada rezerv para birimi olarak kullanılan para birimi Amerikan Doları’dır. Her ne kadar son dönemde kripto paralar doları tahtından edecek tarzı haberler görüyor olsak bile yıllardır ABD Doları hegemonyasını sürdürmektedir. Bu nedenle de ABD ekonomisinde yaşanan gelişmeler tüm dünya ekonomilerini etkileme potansiyeline sahiptir.
Her ayın ilk Cuma gününde açıklanan ABD tarım dışı istihdam verisi, beraberinde işsizlik oranı ve ortalama saatlik kazançlar verileri ile açıklanır. Beklentilerin üzerinde gelen tarım dışı istihdam verisi ABD ekonomisinde işlerin iyiye gittiğine işaret eder. Dolayısı ile ABD doları dünyada veri sonrası yükselişe geçer. Tarım dışı istihdam verisi kötü gelirse bu durumda ABD doları değer kaybedecek ve diğer ülkelerin para birimleri değer kazanacaktır. Tabii bu bahsettiğimiz durum ceteris paribus yani diğer şartlar sabitken geçerlidir.
Tarım Dışı İstihdam Verisinin Türkiye’de Döviz ve Borsaya Etkisi
Borsa İstanbul son dönemde Türkiye’deki yüksek enflasyon nedeniyle TL bazlı ciddi bir sıçrama gösterdi. Şu an anormal bir dönem yaşandığı söylenebilir. Normal piyasa dinamiklerinden bahsedecek olur isek, ABD’de TDI verisinin ötü gelmesi Borsa İstanbul için pozitif olması beklenir. Tersi durumda yani TDİ verisinin iyi gelmesi halinde ise, dolara olan talep artacağından borsadan para çıkışı olması beklenecektir. Bu durumda ABD’de tarım dışı istihdamın iyi gelmesi Türk Borsası için negatif, ABD verisinin kötü gelmesi ise BIST ve dünya borsaları için pozitif bir gelişme olacaktır diyebiliriz.
Tarım dışı istihdam verileri, döviz kurlarını da aynı şekilde etkilemektedir. Güçlü bir tarım dışı istihdam raporu, ekonominin iyi performans gösterdiğine işaret eder, bu da döviz kurlarını yükseltebilir. Ancak, veriler zayıf çıkarsa, döviz kurlarında düşüş yaşanabilir. İstihdam verilerinin döviz kurları üzerindeki etkisi, ticaret dengesine de yansır; çünkü güçlü bir ekonomi genellikle daha fazla ihracat anlamına gelir.
Tarım Dışı İstihdamın Küresel Piyasalara Etkileri
İstihdam verileri yani diğer bir deyişle NFP verisi sadece ülkemiz piyasalarını etkilemiyor. Ayrıca dünya genelinde bir çok ürünün fiyatına etki edebiliyor. Örneğin forex piyasasında sıklıkla duymakta olduğumuz pariteler. Yani eurusd, gbpusd, usdjpy gibi para birimlerinden oluşan parite çiftleri de NFP verisinden ciddi anlamda etkilenebilir.
TDİ iyi geldiğinde eurusd, gbpusd paritelerinde düşüş beklenir. TDİ kötü geldiğinde ise eurusd ve gbpusd gibi paritelerde yükseliş usdjpy usdcad gibi paritelerde ise düşüş beklenir.
Kripto para piyasaları, altın, petrol gibi emtia ürünleri de bu veri setinden etkilenmektedir. Doların değer kaybedeceği senaryolar altın, petrol ve kripto paralar için yükseliş anlamına gelir. Tersi durumda ise bu yatırım enstrümanlarında düşüş kaçınılmaz bir hal alabilir.
TDİ Anlamı Nedir?
Aslında bu verinin anlamı tarım sektör dışında kalan istihdam şeklinde yorumlanabilir. Yani, tarım dışı istihdam verileri, tarım sektörü çalışanlarını içermez. Bunun yerine, imalat, hizmet, inşaat ve benzeri sektörlerde çalışanları içerir. Tarım dışı istihdam verileri, genellikle işgücü istatistikleri ve anketler aracılığıyla toplanır.
NFP Veri Setinin Önemi Nedir?
ABD’de açıklanan en önemli verilerin başında gelen tarım dışı istihdam her ayın ilk Cuma gününde saat %15.30’da açıklanır. Tarım dışı istihdam, ekonominin büyüme ve istihdam alanındaki performansının bir göstergesidir. Bir ülkenin tarım dışı sektörü güçlü ise, ekonomik büyüme ve iş imkanları genellikle artar. Tarım dışı istihdam, genellikle GSYİH büyümesine paralel olarak artar ve ekonominin canlılığına dair bir ipucu sunar.
Tarım Dışı İstihdamın Ölçümü
TDİ verileri, resmi işgücü istatistikleri ve anketler yoluyla toplanır. İşsizlik oranı, istihdam edilenlerin toplam işgücüne oranını ifade ederken, tarım dışı istihdam verileri bu hesaplamalarda kullanılır. Bu veriler, ekonomistler ve analistler için ekonominin sağlığı ve geleceği hakkında önemli ipuçları sunar.
Piyasa Dinamikleri ve Tarım Dışı İstihdam
NFP verileri, finansal piyasalarda önemli bir role sahiptir. Özellikle ABD’de her ay açıklanan Tarım Dışı İstihdam Raporu, piyasaları hareketlendiren önemli bir veri setidir. Bu rapordaki veriler, işsizlik oranı ve tarım dışı istihdam değişiklikleri gibi unsurları içerir. Bu veriler, merkez bankalarının faiz politikaları gibi finansal kararlar üzerinde etkili olabilir.
ABD Merkez Bankası Fed‘in en çok önem verdiği veri setlerinden olan tarım dışı istihdam hem ABD’de hem de dünyada faiz oranlarının seyrini belirleyen önemli göstergelerden bir tanesidir. Şu an tüm dünyada faiz oranlarının artmasına neden olan veri setleri ise enflasyon oranlarıdır.
Yatırımcı Psikolojisi ve Beklentiler
Tarım dışı istihdam verileri, yatırımcı psikolojisi ve piyasa beklentileri üzerinde de etkilidir. Olumlu bir istihdam raporu, yatırımcı güvenini artırabilir ve piyasalarda iyimser bir hava yaratabilir. Ancak, bazen yatırımcılar verileri farklı yorumlayabilir ve aşırı tepki verebilir. Bu da piyasalarda ani dalgalanmalara neden olabilir.
Küresel Faktörler ve Tarım Dışı İstihdam
Tarım dışı istihdam verileri, uluslararası faktörlerden de etkilenebilir. Örneğin, küresel ticaret anlaşmazlıkları veya siyasi riskler, istihdam verilerine yansıyabilir. Uluslararası gelişmeler, ekonominin genel görünümünü etkileyebilir ve bu da tarım dışı istihdam verilerini etkileyebilir.
Bir yanıt bırakın